گیاه آواکادو
به آواکادو در گذشته گلابی تمساح، روغن سبز، گلابی روغنی و... می‌گفته‌اند. در زبان اسپانیا یی آگواکات، در زبان پرتغالی آباکات و در زبان فرانسوی آوکاتیر هم می‌گویند و تنها میوه خانواده برگ بو (برگ غار) از خانواده lauraceae است. آواکادو نام درخت و میوهٔ آن درخت است. این درخت در مناطق گرم و استوایی می‌روید و میوه‌ای سبز رنگ با هسته‌ای درشت دارد.
آواکادو (پرسی آمریکانا) درختی است که میوهٔ آن در گونهٔ گیاهان گل‌دار طبقه‌بندی می‌شود. این گیاه بومی آمریکای مرکزی و مکزیک است و تا ۲۰ متر رشد می‌کند. این گیاه همیشه برگهای سبز دارد که طول آنها به ۱۲ تا ۱۵ سانتیمتر می‌رسد. گلهای آن نامشخص (ناپیدا) و به رنگ زرد مایل به سبز و به عرض ۵ تا ۱۰ میلیمتر است. میوهٔ گلابی شکل آن از نظر گیاه‌شناسی یک سته یا شفت است که ۷ تا ۱۰ سانتیمتر طول دارد.
تاریخچه
آواکادو تا اوایل قرن شانزدهم میلادی برای دنیای متمدن آنروزی ناشناخته بود. درسال ۱۵۱۹ سربازان فاتح کورتز سردار اسپانیایی در مکزیک به میوه‌ای برخوردند که برای آنان نا شناخته ولی از مواد اصلی غذائی بومیان بود که آن راآهواتایی Ahuatai می‌نامیدند. در سال ۱۵۲۶ وقایع نگار ارتش اسپانیا از سرزمین ازتک Aztec ومایاها Maya یا همان مکزیک میوه‌ای را توصیف می‌کند که دارای هسته‌ای به شکل بلوط و بدون پوست سخت می‌باشد، باگوشت فراوان و لطیف و نرم و طعمی مطبوع که شباهتی به کره دارد. بررسی‌های بعدی نشان داد که زادگاه اصلی این میوه مکزیک و امریکای مرکزی است و درختان سالخورده آن در اطراف معابد این منطقه فراوان است. انتشار و گسترش مناطق کشت درختان اواکادو در کشورهای مکزیک به پرو و جزایرهند غربی(کوبا، جامایکا …) شروع شده‌است. در ادامه انتشار این گیاه به سرزمین‌های دیگری راه یافته‌است. نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که گسترش آواکادو به خارج از سرزمین مادری تقریباً به ترتیب زیرمی باشد: - فیلیپین (اواخر قرن شانزدهم)
- اندونزی (۱۷۵۰ میلادی)
– هاوائی (۱۸۲۵ میلادی)
– سنگاپور (۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ میلادی)
– هندوستان
– هاوائی امریکا (۱۸۲۵ میلادی)
– فلوریدای امریکا (۱۸۲۳ میلادی)
- کالیفرنیا امریکا (۱۸۷۱ میلادی)
اقدام به کشت انبوه درخـتان اواکادو در سال ۱۸۹۰ آغاز شد. علاقه‌ای که مصرف کنندگان اواکادو درامریکا به این میوه نشان دادند سبب شد تا پرورش دهندگان آن در سال ۱۹۱۱ اقدام به تهیه تعداد زیادی پیوندک از کشور مکزیک نموده و در شهر اتلانتا در ایالات متحده، انواع مختلف نهال‌های پیوندی بروی پایه‌های بذری عمل آوردند. البته عمده این نهال‌ها ازبین رفت و فقط یک نوع از آن با شرایط محیط سازگاری داشته و باقی ماند و از این رو بنام فورت Fuerte یا «قوی» نامگذاری شد.
توصیف
آواکادو درختی افراشته‌است که طولش ۹ متر و گاهی تا ۱۸ متر یا بیشتر هم می‌رسد، قطر تنه آن ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر است(در درختان پیرتر این قطر بیشتر)، گاهی ممکن است این گیاه از سطح زمین منشعب و شاخه شاخه بشود. تقریباً همیشه سبز، و در زمان گلدهی در فصل خشک مقداری برگ ریزی دارد، برگ‌ها متناوب، سبزمایل به تیره، در سطح بالایی براق و در سطح زیری متمایل به سفیداست(نیزه‌ای شکل، بیضی، تخم مرغی، دایره‌ای شکل و یا به شکل تخم وارونه)است. گل آذین خوشه، فاقد گلبرگ، میوه گلابی شکل کمتر گرد یا تخم مرغی است و ۷٫۵ تا ۳۳ سانتی متر درازا و ۱۵ سانتی متر عرض دارد، پوست ممکن است سبز مایل به زرد، سبز مایل به تیره، زرشکی، زرشکی مایل به تیره و گاهی اوقات لکه‌های زرد رنگی هم روی آن مشاهده می‌شود. گوشت آن سبز درخشان و کلا رنگ پریده، روغنی، بی مزه‌است، بذر آن در دوطرف پهن، گرد، مخروطی یا تخم مرغی شکل است(۵ تا ۶٫۴ سانتی متر طول)، سخت، سنگین، به رنگ عاج فیل ولی در دو پوشش نازک قهوه‌ای محصور شده‌است و اغلب به گوشت آواکادو چسبیده‌است، گاهی میوه به خاطر فقدان گرده افشانی ودیگر عوامل بدون بذر است.آواکادو دار ای بیش از ۶۰ رقم است
جای کاشت
آواکادو در سایه و بین ساختمان‌ها رشد می‌کند اما تولیدش درآفتاب کامل انجام میگیرد، ریشه‌ها حالت رقابتی شدیدی دارد. سایه این گیاه خفه کننده و گاهی رنجش آور است.در جاهای سردتر گیاه در جایی که آفتاب بیشتری دارد رشد می‌کند. در سواحل یا زمین‌های باد خیز به عنوان یک بادشکن خوب عمل می‌کند، گاهی یک درخت مقاوم زیبا هم شناخته می‌شود. گیاهان خانگی به درجه حرارت کمی برای شکوفه دادن نیاز دارند که این گیاه با سایه اش می‌تواند این فضا را برای آن گیاهان مهیا کند.
خاک
آواکادو خاک‌های نرم، گرانیتی تجزیه شده و لومی شنی را دوست دارد. آنها در جایی که زهکش ضعیف باشد رشد نمی‌کنند. این گیاهان به خوبی در دامنه رشد می‌کند ولی بستر رودخانه را تحمل نمی‌کند. آنها به خاک‌های قلیا و اسیدی مقاوم هستند. برای آواکادو باید خاک رویی را ترکیب کرد، از محتویات نرم باید جلوگیری کردهمچنین از هوموس هم می‌شود استفاده کردکه رطوبت و درجه حرارت خاک را افزایش می‌دهد و در ضمن خاک نباید نمک داشته باشد.
آبیاری
آواکادو در طول فصل بارانی نیازی به آبیاری ندارد. آبیاری زیاد ریشه را کم می‌کند و باعث می‌شود این گیاه ناتوان بشود. برای اینکه بدانیم که آواکادو نیاز به آبیاری دارد یک چاله عمیق به طول ۲۲ سانتی متر را حفرکرده و این قسمت خاک را می‌فشاریم، اگر آن خاک نم دار بود نیاز به آبیاری نیست و اگر در دست شما خرد شد به ابیاری نیاز است. این مساله د پایان فصل آبیاری مهم است. آواکادو تا حدی به شوری مقاوم است، به هرحال این حالت حساسیت را با سوختگی در روی برگ‌ها نشان می‌دهد.با یک آبیاری زیاد میتوان این نمک را از خاک شستشو داد.
تغذیه
شروع کودهی گیاه جوان بعد از یک سال پس از رشد شروع می‌شود و این کوددهی را تا ۴ سال برای رشد آن فراهم کرد. برای درختان مسن کودهای نیتروژنی را که یک بار در زمستان و بار دیگر در تابستان بعد خواهیم داد تغذیه کودی خوبی خواهد بود. برگهای زرد (کلرویز) کمبود آهن را نشان می‌دهد و این فقدان با استفاده از کلات آهن مرتفع می‌شود. درختان رسیده تر کمبود روی را هم نشان می‌دهند.
هرس
رقم‌های ستونی به هرس در سال‌های اولیه شکل گیری نیاز دارند. دیگر گونه‌ها نیازی به حذف شاخه و غیره ندارند. سابقا درختان را طوری تربیت می‌کردند که افراشته و راست نباشد. بهترین نتیجه‌ای که می‌گرفته‌اند این بود که حصارهای خوبی ایجاد کنند. درختان کوتاه نیاز دارند که راست و افراشته شوند. کناره‌های درخت آواکادو ممکن است به وسیله موش خورده شود، درغیر این صورت نیازی به هرس نیست. شاخه‌هایی که رو به آفتاب است با از بین رفتن برگ‌هایش آفتاب سوخته می‌شوند و یقینا از بین خواهند رفت. این قبیل شاخه‌ها باید سفید مالی شود.
تکثیر
کشت بذر
بذر اواکادو بسیار کم دوام است چرا که بسرعت آب خود را از دست داده و امکان رویش آن کم می‌شود. لذا باید بذرها هر چه زودتر پس از جدا شدن از میوه کاشته شوند. البته میتوان برای زمان کوتاهی و در صورت ضرورت آنرا در خزه و یا ورمیکولیت قرار داد یا بصورتی بسته بندی کرد که رطوبت بذرها از دست نرود. در مورد بذر‌های حاصل از مصارف خانگی، با نگهداری آن در جای سبزی و میوه در داخل یخچال، میتوان بذر را تا مدتی سالم و قابل رویش نگه داشت. سطح بیرونی بذر آواکادو دارای دو لایه قهوه‌ای رنگ می‌باشد که پوست بیرونی ضخیم و پوست داخلی نسبتاً نازک تر است. امکان وجودانواع قارچها بر روی سطح خارجی بذر آواکادو (علی الخصوص در صورت انبارش) بسیار زیاد است. لذا برای جلوگیری از اثرات سوء ناشی از آلودگی قارچی هنگام جوانه زدن بذر، لازم است در زمان کشت، پوسته‌های موجود بر روی سطح بذر از آن جدا شوند (این پوسته‌ها، خود موجب کاهش سرعت جوانه زنی و رشد نیز می‌شوند). در صورت اقدام به کاشت بلافاصله پس از در بیرون آوردن بذر ازداخل میوه، جدا کردن این پوستها به راحتی امکان پذیر است. برای جدا کردن پوسته بذر‌های انباری میتوان به طریق زیر عمل کرد : بذرها در آبی با درجه حرارت حدود ۵۰ درجه سانتیگراد بمدت ۳۰ دقیقه نگاهداشته شوند. پس از این مدت بلافاصله بذرها در آب سرد قرار داده شوند تا خنک شوند. بعد از سرد شدن لازم است حدود دو الی سه میلیمتر از سر و ته بذر بریده شود تا با تسهیل درآزاد شدن لپه‌ها از یکدیگر در هنگام جوانه زنی، ریشه زائی با سرعت بیشتری صورت گیرد. بذرها سپس برای خشک شدن درآفتاب قرار داده می‌شوند و پوستها پس از خشک شدن براحتی جدا و بذرها آماده کشت می‌شوند. بذر‌های آماده شده در گلدانهای نیم لیتری که حاوی مخلوطی مرکب از مواد آلی و شن زبر رودخانه‌ای و قسمتی خاک است طوری قرار داده می‌شوند که انتهای بالای بذرها حدود ۲ تا ۳ میلیمتر از خاک بیرون باشند. پس از رشد جوانه تا ارتفاع ۱۰ - ۱۵ سانتیمتر، این نهال‌های جوان باید به گلدان‌ها و یا کیسه‌های سیاه نایلونی ۳ الی ۵ لیتری انتقال یابند.
با تولیدمثل غیرجنسی میتوان آواکادو را تکثیر کرد. دانه‌های بزرگ‌تر را درگالن پرورش می‌دهندکه جوانه می‌زند و این قلمه‌ها را پیوند می‌زنند. یک روش قلمه زنی بدین صورت است، وقتی قلمه ۳٫۵ سانتی متر شد، نوک قلمه را زده و یک حلقه از جوانه در بالای قلمه خواهد بود. این قلمه را در یک باند ۱۰ سانتی متری روزنامه قیراندود تیره که قالب جای قلمه می‌شود پیچانده و درون جایی که از ورمی کولیت پرشده و آن را درون یک جعبه سیاه با درجه حرارت و رطوبت زیاد قرار می‌دهیم. وقتی این قلمه ۷ تا ۱۰ سانتی متر شد آن را در جاییکه نور است قرار می‌دهیم تا سریعا رنگ آن سبز شود. کاغذ قیر اندود را بر می‌داریم، ساقه را از بذر جداکرده و آن را در یک جای مسطح که از نظر مواد غذایی در وضع خوبی باشد قرار می‌دهیم.
آفت و بیماری
موش و موش خرما آفت اصلی میوه‌است. دور تنه درخت را بپوشانید. نوعی کرم مثل هزارپا برگ را لوله‌ای می‌کند وممکن به شاخه‌های انتهایی صدمه بزند. کرم‌های قهوه‌ای آواکادو با پودر گوگرد کنترل می‌شود. کرم شش نقطه‌ای هم باعث برگ ریزی آواکادو می‌شود، لیسه و حلزون هم یک آفت این گیاه است. دو قارچ و یک ویروس هم به این گیاه صدمه می‌زند. Botryosphaeria ribis سبب ایجاد شانکر در تنه این گیاه می‌شود و همینطور مزه میوه را نامطبوع وباعث تکه تکه شدن تنه درخت می‌شود. انواع مکزیکی از نظر شانکرتنه مصون است ولی از نظر شانکر میوه مصونیت ندارد. پوسیدگی ریشه در جایی که زهکش خاک ضعیف است صورت میگیرد (نشانه اش زردی و ریزش برگ است). لکه نوری که یک بیماری ویروسی است که باعث رگه رگه شدن ساقه‌های جوان، لکه دار شدن برگ‌ها، بدشکلی در میوه آواکادو و تکه تکه شدن تنه درخت می‌شود. حشرات هم ممکن است باعث آلودگی در قلمه‌ها شودو این قلمه‌های آلوده خطرناک می‌باشد.
برداشت
زمان برداشت به رقم ما بستگی دارد. از نظر استانداردهای تجارتی میوه باید ۸٪ روغن داشته باشد. در نوع مکزیکی رسیدگی ۶ تا ۸ ماه از زمان گل دهی طول می‌کشد ودر نوع گواتمالایی ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد. میوه‌ها تا زمان رسیدگی می‌تواند روی درخت باشد یا اینکه آن را برداشت و در یک دستمال قرارداده تا خودش برسد. رقم‌های زرشکی را تا موقعی که رنگ کامل خود را بدست نیاوردند نباید بچینیم. انواع گواتمالایی را در دمای ۵ تا ۱۰ درجه سانتی گراد در حدود ۶ هفته میتوان انبار کرد. نوع مکزیکی سریع می‌رسد و سریع هم باید مصرف شود.
فواید آواکادو
گوشت آن در درمان اسهال خونی، ضدکرم، اشتها آور، برای درمان سرفه و....
برگ آن با جویده شدن برای چرک دندان، برای درمان اعصاب، برای کاهش خون ریزی، تحریک و تنظیم کننده قاعدگی زنان و...
دانه آن در درمان اسهال خونی، برای رفع شوره سر، کاهش دندان درد، کاهش جوش صورت و... همچنین گفته می‌شود که آواکادو برای ماسک‌های زیبایی و درمان پوکی استخوان مفید می‌باشد.
