کشاورزی مدرن

توليد ابزارهاي مقاوم به شوري و سرما

با پرتودهي بذرها مي توان آنها را در برابر آب و خاک شور و مناطق سرد مقاوم کرد و از اين طريق در مناطق کويري هم مي توان گياهان مقاومت را کاشت و بارور کرد.

اين اقدام زير نظر آژانس بين المللي انرژي اتمي به منظور افزايش سطح زير کشت در زمين هاي شور و مناطق خشک در مناطقي از استان هاي خوزستان، گلستان و يزد در حال انجام است.

در اين روش با استفاده از پرتودهي گاما صفات مقاومت به شوري يا سرما ايجاد مي شود، اين تحقيقات هم اکنون روي گندم، دانه روغني کلزا و برنج در حال انجام است.

طرح تحقيقاتي مقاوم سازي درخت اکاليپتوس به شوري و خشکي با استفاده از انرژي هسته اي به شکل پرتودهي گاما در دست اجراست.در صورت مقاوم سازي اين درخت به شوري و خشکي، با استفاده از ان از حرکت شن هاي روان و فرسايش خاک جلوگيري مي شود  و  شاهد سرسبزي منطقه و تامين علوفه دام به علت تثبيت خاک خواهيم بود.

توليد ميوه هاي بدون هسته

مراکز تحقيقاتي جهادکشاورزي بيشترين همکاري را با سازمان انرژي اتمي  دارد و يکي از طرح هاي مشترک توليد پرتقال، نارنگي و پرتقال کم هسته در باغات تنکابن است.

خيام نکويي رئيس موسسه تحقيقاتي بيوتکنولوژي جهادکشاورزي مي گويد: با استفاده از روش پرتوتابي گاما به بذر مرکبات يا ميوه هاي هسته دار مي توان با اصلاح ژنتيک ميوه هاي با هسته کوچک يا  بي هسته توليد کرد که علاوه بر خوش خوراک بودن مي تواند در جذب بازارهاي بين المللي و ارتقاي کيفيت محصول مرکبات و ميوه هاي هسته دار موثر باشد.

افزايش ماندگاري محصولات کشاورزي

رئيس موسسه تحقيقاتي بيوتکنولوژي جهادکشاورزي افزايش ماندگاري ميوه به ويژه مرکبات را در سردخانه ها از ديگر کاربردهاي انرژي هسته اي و کشاورزي مي داند و  مي افزايد: با استفاده از پرتودهي گاما و افزايش عمر ماندگاري محصولات باغي به ويژه مرکبات مي توان ضايعات ميوه را کاهش داد و زمان بيشتري براي بازاريابي و صادرات اين محصولات به بازارهاي بين المللي براي توليدکنندگان و صادرکنندگان فراهم کرد.

خيام نکويي حفظ طعم و تازگي ميوه ها به ويژه مرکبات را از ديگر مزاياي کاربرد انرژي هسته اي در کشاورزي دانست.

به تاخير انداختن جوانه زدن سيب زميني و پياز در انبارها و حفظ کيفيت اين محصولات از طرح هاي تحقيقاتي است که کارشناسان بخش کشاورزي و سازمان انرژي اتمي در دست مطالعه و اجرا دارند.

کاربرد انرژي هسته اي در مبارزه با آفات محصولات کشاورزي

امروزه در جهان به بهداشت محصولات غذايي اهميت زيادي مي دهند .

براي افزايش سلامت محصولات کشاورزي و کاهش مصرف سم و کود شيميايي مي توان از فناوري پرتودهي هسته اي براي آفت زدايي از محصولات بدون استفاده از انواع سموم و کودهاي شيميايي بهره برد.

صالحي جوزاني عضو هيئت علمي پژوهشکده بيوتکنولوژي کشاورزي با اشاره به اينکه استفاده از پرتودهي گاما در آفت زدايي از محصولات هيچ آسيبي به محصول نمي رساند، مي گويد: استفاده از مواد شيميايي و سموم در مبارزه با انواع آفات و قارچ ها علاوه بر کاهش سلامت محصول سبب آلودگي محيط زيست منابع آب و خاک مي شود.

اين عضو هيئت علمي پژوهشکده بيوتکنولوژي کشاورزي تصريح  مي کند: در کشور  20 ميليون تن انواع سم براي مبارزه با آفات مصرف مي شود که با جايگزيني فناوري هسته اي اين ميزان کاهش چشمگيري خواهد داشت. 

وي مي گويد : کارشناسان و متخصصان کشورمان با استفاده از انرژي هسته اي و پرتوتابي گاما ، آفات را عقيم مي کنند و با رهاسازي آفات و حشره هاي عقيم اين  فعاليت اقتصادي را سالم به نسل هاي بعدي انتقال مي دهند و به اين ترتيب جمعيت آفات کاهش مي يابد.

اين عضو هيئت علمي پژوهشکده بيوتکنولوژي کشاورزي مي افزايد: اين روش هم اکنون براي کنترل آفت کرم گلوگاه انار و بيماري ميکروبي خرما که سبب ترشيدگي و شکرک اين محصول مي شود با همکاري کارشناسان سازمان انرژي اتمي در حال اجراست.

صالحي جوزاني اضافه  مي کند با پرتودهي به محصول خرما و کنترل عوامل ميکروبي مي توان از کاهش کيفيت سالانه 700 هزار تن خرماي کشور جلوگيري کرد. 

توليد گونه هاي پرمحصول و حفظ ذخاير ژنتيکي کشور

توليد گونه هايي از محصولات غذايي با حاصلخيزي بيشتر به منظور افزايش عملکرد محصول در واحد سطح و استفاده بهينه از منابع آب و خاک يکي از مهمترين کاربردهاي انرژي هسته اي است.

خيام نکويي رييس موسسه بيوتکنولوژي جهادکشاورزي با تاکيد بر بکارگيري انرژي هسته اي در اين زمينه  مي گويد : به جاي اينکه سطح زير کشت را افزايش دهيم مي توانيم با استفاده از پرتودهي گاما ارقام بومي کم محصول را به ارقام مقاوم پرمحصول تبديل کنيم.

وي از کاربرد انرژي هسته اي در افزايش محصول بذر گندم  طبسي خبر داده  و مي افزايد: با استفاده از اين روش ميزان برداشت محصول از گندم از يک و نيم  تن در هر هکتار به 7 تن در هر هکتار افزايش يافته است.

رئيس موسسه بيوتکنولوژي جهادکشاورزي مي گويد : از انرژي هسته اي براي جلوگيري از افتادگي ساقه ذرت و گندم در اردبيل نيز استفاده شده است.

خيام نکويي اضافه  مي کند : با استفاده از فناوري هسته اي ساقه ذرت و گندم در منطقه اردبيل کوتاهتر و ضخيم تر شد و به اين ترتيب  ضايعات محصول کاهش و توليد محصول در هر هکتار افزايش يافت.

اين کارشناس کشاورزي تاکيد مي کند با استفاده از انرژي هسته اي مي توان با اصلاح و بهبود ارقام بومي اين گونه ها را که به عنوان ميراث طبيعي کشور است حفظ  و از اختلاط آنها با ارقام غيربومي و نابودي گونه هاي بومي جلوگيري کرد.

افزايش سرعت تحقيقات

برخي تحقيقات کشاورزي براي رسيدن به نتيجه مطلوب زمان زيادي طلب مي کند درحالي که با استفاده از فناوري هسته اي اين زمان به نصف کاهش مي يابد.

براي بررسي يک بذر تا رسيدن به نتيجه مطلوب در تحقيقات معمولي اگر ده سال زمان نياز باشد در تحقيقات هسته اي به 5 سال کاهش مي يابد.

خيام نکويي رئيس موسسه بيوتکنولوژي جهادکشاورزي مي گويد: در روش معمولي براي توليد بذر اصلاح شده مثلا گندم که مقاوم به خشکي يا شوري باشد به حداقل 14 سال زمان نياز است درحالي که با استفاده از فناوري هسته اي با پرتودهي گاما مي توان در مدت 5 تا 6 سال بذر اصلاح شده گندم را توليد کرد.

ضرورت دستيابي به دانش و فناوري هسته اي

دستيابي به دانش و فناوري هسته اي  در ايران با  توجه به افزايش جمعيت و نيازهاي غذايي کشور و کاهش سرانه منابع آبي و فرسايش خاک  امروزه  يک ضرورت است.

با بکارگيري فناوري هاي نوين و در راس آنها فناوري هسته اي مي توان با استفاده بهينه از منابع موجود،مسير تامين امنيت غذايي را براي جامعه امروز و نسل آينده هموار کرد و کشور را در زمينه توليد محصولات کشاورزي به ويژه محصولات استراتژيک به خودکفايي رساند. 

امروزه  دستيابي به دانش هسته اي يک انتخاب لوکس و تشريفاتي  يا محتاج  دستور و اوامر بيگانگان نيست بلکه يک ضرورت است و بايد مسير تحولات و پيشرفت دانشمندان جوان وطن را پاس بداريم و  ان را هموار و از انها حمايت کنيم.

در ادامه به تاريخچه تحولات  دانش هسته اي کشورمان  اشاره مي شود.

تاريخچه انرژي اتمي ايران

سال 1315 مجلس شوراي  وقت، ايجاد مرکز اتمي دانشگاه تهران را تصويب کرد و در آذر1344 رئاکتور پنج مگاواتي آموزشي و تحقيقاتي ايران آماده فعاليت شد.

در سال 1345 در مرکز تحقيقات هسته اي اميرآباد تهران اين تجهيزات بکار گرفته شد. 

فعاليت اين واحد تاکنون ادامه دارد و اين رئاکتور بطور منظم از سوي آژانس بين المللي انرژي اتمي بررسي مي شود.

سال 1352 سازمان انرژي اتمي تشکيل و در همان سال قراردادهاي 10 ساله قابل تمديد براي تهيه سوخت هسته اي با کشورهاي آلمان، فرانسه و آمريکا امضا شد.

قرار بود نيروگاه اتمي در بوشهر توسط وزارت تحقيقات و صنعت آلمان غربي سابق  به عنوان نخستين نيروگاه اتمي ايران در سال 1358 راه اندازي و بلافاصله پس از پايان کار احداث نيروگاه بعدي آغاز شود.

بر اساس اين قرارداد قرار شد آمريکا پس از مذاکراتي که 22 مرداد 56 صورت گرفت  نيروگاههايي در ايران احداث کند و هشت رئاکتور اتمي به رژيم شاه بفروشد.

پانزده مهر 1356 نيز فرانسه اعلام کرد که دو نيروگاه اتمي در ايران تاسيس مي کند و رئاکتورهايي به ايران مي فروشد.

اما با پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي و در پي مخالفت دولت هاي غربي با انقلاب اين روند متوقف شد و بخشي از امکانات نيز بمباران شد.

پس از پايان جنگ تحميلي براي تکميل و تجهيز نيروگاه هسته اي بوشهر مذاکراتي انجام شد اما پيمانکاران به علت فشار دولت هاي غربي کناره گيري کردند و در نهايت روس ها همکاري هسته اي با ايران را پذيرفتند.

سال هاي 64 تا 76 براي انتقال اين دانش به کشور تلاش هاي زيادي انجام شد.

سال هاي 76 تا 80 با انتقال اين دانش به کشور و ساخت وسايل و تجهيزات مورد نياز در داخل ، ايران موفق به انجام آزمايشهاي مربوط در محيط آزمايشگاهي شد.

از سال 80 اين دانش به سايت هسته اي نطنز که از چند سال پيش احداث آن آغاز شده بود منتقل شد.

در همين زمان ايران به دانش غني سازي اورانيوم از طريق ليزر در محيط آزمايشگاهي دست يافت و عمليات احداث رئاکتور آب سنگين اراک نيز آغاز شد و بالاخره ايران توانست فرايند غني سازي و چرخه سوخت اتمي را اجرايي کند.

در سال 1382 براساس توافقنامه سعدآباد ، تهران متعهد شد که غني سازي اورانيوم را به حالت تعليق دراورد و برغم اينکه بيش از 100 ماشين سانتريفيوژ در نطنز داشت  صرفا 10 ماشين سانتريفيوژ به هم متصل و روي آنها تست انجام و اورانيوم تا يک و دو دهم درصد غني شده بود.

براساس توافقنامه سعدآباد قرار شد ايران در اسفند 84 فرايند تحقيق و توسعه هسته اي را نطنز آغاز خواهد کرد.

متخصصان جمهوري اسلامي ايران پس از آغاز فعاليت مجدد هسته اي موفق شدند همه مراحل غني سازي دستگاه هاي سانتريفيوژ را بومي کنند .

اين سانتريفيوژها حدودا يک متر و هشتاد سانتي متر ارتفاع دارد و از 200 قطعه تشکيل شده که 94 قطعه آن بسيار حساس و داراي تکنولوژي بالايي است.